Αποτυπώσεις μαθητριών και μαθητών | Σ.Κ.Ε.Π. - Σύνδεσμος Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους

«Τι αισθάνθηκα, τι κατάλαβα, τι μπορώ να αλλάξω»

Κατά την διάρκεια του έργου «Δες το αλλιώς» (Οκτώβριος 2015-Μάρτιος 2016) και συγκεκριμένα στα έξι βιωματικά-διαδραστικά Εργαστήρια "Αποτυπώματα" στα οποία συμμετείχαν Μαζί νέοι με και χωρίς αναπηρία, μοιράσαμε σε 747 μαθητές και μαθήτριες ένα έντυπο/αφίσα. Στόχος του εντύπου ήταν να ενημερώσει για το πρόγραμμα, να το ακολουθήσει στην πορεία του, να «εξασκήσει» τους μαθητές και τις μαθήτριες στην έννοια της διαφορετικότητας και κυρίως να λειτουργήσει ως αποτύπωση των συναισθημάτων που αποκόμισαν πριν την αλληλεπίδραση τους με την αναπηρία και μετά.

Είναι ένα διαδραστικό ενημερωτικό υλικό χωρίς ημερομηνία λήξης, το οποίο όχι μόνο έδινε την δυνατότητα στους μαθητές, στις μαθήτριες και στους εκπαιδευτικούς να ενημερωθούν για το πρόγραμμα «Δες το αλλιώς», αλλά κυρίως να δώσουν χώρο και χρόνο στα συναισθήματά τους για να αποτυπώσουν σκέψεις, εμπειρίες, εικόνες μετά την αλληλεπίδραση.

Στην πίσω όψη του εντύπου τους θέσαμε τρεις ερωτήσεις, με σκοπό να αποτυπώσουν τα δικά τους αυθόρμητα και ατόφια συναισθήματα. Κυρίως να έχουν την ελευθερία έκφρασης χωρίς τον φόβο του κοινωνικού "λάθους" ή της λογοκρισίας. Επίσης να αποκτήσουν αντανακλαστικά κοινωνικής συνείδησης και να προτείνουν προσωπικές λύσεις με απώτερο σκοπό να δημιουργήσουν στο μέλλον μια κοινωνία ενεργών πολιτών.

Εστιάσαμε σε τρεις κεντρικούς άξονες με τρεις πολύ απλές ερωτήσεις:

τι σε δυσκόλεψε;
τι σε αιφνιδίασε;
τι σε ευχαρίστησε;

Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε στο τέλος των διαδραστικών/βιωματικών εργαστηρίων στο Μουσείο Βορρέ.

Γενικά συμπεράσματα

Από τα 747 έντυπα που διανεμήθηκαν, επιστράφηκαν μόνο 377 έντυπα με «αποτυπωμένες σκέψεις».

Από τις 377 απαντήσεις οι:

7 είναι αρνητικές, με τα παιδιά να δηλώνουν πως δεν τους άρεσε ή πως ήθελαν να φύγουν.
94 χρησιμοποιούν έντονα διαχωριστικές εκφράσεις και λεκτική περιθωριοποίηση όπως: "αυτοί οι άνθρωποι, αυτά τα άτομα, τέτοια παιδιά".
8 περιέχουν απερίφραστη δήλωση ότι θα ήθελαν οπωσδήποτε να το ξανακάνουν παρότι δεν υπήρχε σχετική ερώτηση.

Η πιο συχνά επαναλαμβανόμενη λέξη στις απαντήσεις και των 3 ερωτήσεων είναι η λέξη "επικοινωνία".

Τα παιδιά ανησυχούσαν για το πως θα επικοινωνήσουν με τα άτομα με αναπηρία και αιφνιδιάστηκαν ευχάριστα όταν ανακάλυψαν ότι αυτό ήταν πιο απλό απ’ ότι φανταζόντουσαν, χάρηκαν δε όταν κατάφεραν να κάνουν όμορφες συζητήσεις.

Το λεξιλόγιο ήταν τις περισσότερες φορές ουδέτερο και όσοι έκαναν έντονα λάθη ορολογίας (ειδικές ανάγκες, τρελοί, με ιδιαιτερότητες, με ανικανότητα) σχεδόν αντισταθμίστηκαν από εκείνους που εκφράστηκαν σωστά.

Πολλοί μαθητές και πολλές μαθήτριες έδειξαν άγνοια και φόβο για τον κόσμο της αναπηρίας αναπαράγοντας στερεότυπα π.χ "νόμιζα πως θα μου κάνουν κακό". Οι περισσότεροι από αυτούς άλλαξαν στάση στην διάρκεια του εργαστηρίου και κατέληξαν να σκέφτονται διαφορετικά.

Έντονο ήταν το άγχος ανάμεσα στα μεγαλύτερα παιδιά μήπως πουν κάτι που δεν θα έπρεπε ή που θα νεύριαζε τον νέο με αναπηρία, σε αντίθεση με κάποια άλλα που έδειξαν άνεση και εξοικείωση με τον κόσμο της αναπηρίας.

Οι περισσότεροι μαθητές/-τριες όμως σημείωσαν πως ένιωσαν αμηχανία και πως δεν έχουν ξαναέρθει σε επαφή με ανθρώπους με αναπηρία.

Κάποιοι μαθητές/-τριες ανέφεραν ότι είχαν ξανασυμμετάσχει σε δράσεις του Σ.Κ.Ε.Π. Κάποιοι άλλοι ότι η συνύπαρξη με άτομα με αναπηρία τους "βγαίνει φυσικά".

Μόνο ένα κορίτσι ανέφερε "ότι βλέπει συχνά ΑμεΑ" λόγω του επαγγέλματος της μαμάς της (φυσικοθεραπεύτρια).

Στις απαντήσεις αποτυπώθηκε αρκετή χαρά αλλά ελάχιστη έως καθόλου λύπη. Ο φόβος που αποτυπώθηκε σε μερικές περιπτώσεις γρήγορα μετατράπηκε σε ενθουσιασμό.

Σε κάθε ερώτηση, κάθε παιδί μπορούσε να παραθέσει είτε μία, είτε πολλαπλές απαντήσεις, είτε να μην απαντήσει καθόλου.

Ειδικότερα:

ΤΙ ΣΕ ΔΥΣΚΟΛΕΨΕ;

Οι δυσκολίες των παιδιών ήταν πολύ συγκεκριμένες και χωριστήκαν σε λίγες θεματικές.

Εκατόν είκοσι οχτώ (128) παιδιά, δηλαδή η μεγάλη πλειοψηφία, δήλωσαν πως δεν δυσκολεύτηκαν ιδιαίτερα να ακολουθήσουν το πρόγραμμα και να έρθουν σε επαφή με νέους με αναπηρία! «Δεν με δυσκόλεψε κάτι ιδιαίτερα με όλα τα άτομα συνεργαστήκαμε άψογα», «δεν με δυσκόλεψε κάτι και πιστεύω ότι όλα τα άτομα ήταν πολύ χαρούμενα και καλά μαζί μου», «δεν είχα κανένα πρόβλημα, άλλωστε είχα έρθει και πέρσι», «τίποτα, με ευχαρίστησε η εκδρομή», «δεν δυσκολεύτηκα καθόλου, πέρασα τέλεια».

Ογδόντα εφτά (87) παραδέχτηκαν ότι βρήκαν δύσκολη, στην αρχή τουλάχιστον, την επικοινωνία με τους νέους με αναπηρία. «Δυσκολεύτηκα να συνειδητοποιήσω πώς μπορώ να επικοινωνήσω με τα παιδιά αυτά», «δεν ήξερα πως να μιλήσω με παιδιά που έχουν νοητικές αναπηρίες», «με δυσκόλεψε ο τρόπος που έπρεπε να συζητήσω με τα παιδιά με νοητική αναπηρία» δηλώνουν αρκετοί.

Εξήντα δύο (62) μαθητές/-τριες δήλωσαν πως το δύσκολο σημείο για αρκετούς ήταν το ίδιο το άγχος που ένιωθαν, αυτή η επαφή με το νέο, το “περίεργο”, το διαφορετικό και ταυτόχρονα ο φόβος μην πουν κάτι λάθος και στεναχωρήσουν κάποιον. Κάποιοι δήλωσαν: «με δυσκόλεψαν τα συναισθήματά μου και οι φόβοι μου, τίποτε άλλο», «δεν μπορούσα να εκφραστώ», «νόμιζα πως θα μου κάνουν κακό», «να μην πω κάτι λάθος και νευριάσουν», «ο τρόπος έκφρασής των συναισθημάτων μου εκείνη την στιγμή».

Σαράντα εφτά (47) δυσκολεύτηκαν αρκετά να κλείσουν τα μάτια τους και να εμπιστευτούν ως συνοδό έναν συμμαθητή τους ή τον ίδιο τους τον εαυτό στην προσομοίωση τυφλότητας βάδισης με την χρήση του λευκού μπαστουνιού. «Αρχικά ήταν δύσκολος ο τρόπος βαδίσματος με κλειστά τα μάτια και το βοηθητικό μπαστούνι», «δυσκολεύτηκα να με οδηγούν με κλειστά τα μάτια αλλά πιο δύσκολο ήταν να πηγαίνω μόνη μου”.

Τριάντα εφτά (37) παραπονέθηκαν ότι τους δυσκόλεψε το Bocce. Αυτοί ήταν κυρίως μαθητές δημοτικού, οι περισσότεροι από τους οποίους παραδέχτηκαν στο τέλος τους ευχαρίστησε εξίσου.

Δέκα (10) από τα παιδιά του δημοτικού δυσκολευτήκαν στη ζωγραφική και στις κατασκευές αλλά ανταπεξήλθαν: «με δυσκόλεψαν οι κατασκευές αλλά τελικά ήταν ωραίες!»

Ένας (1) μικρός μας φίλος δυσκολεύτηκε μόνο λόγω του περιορισμένου χρόνου… «ήθελα να τα κάνω όλα ενώ δεν μπορούσα γιατί ήταν όλα τέλεια!»

ΤΙ ΣΕ ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΕ;

Τα παιδιά αιφνιδιάστηκαν από πληθώρα ανάμεικτων συναισθημάτων.

Εβδομήντα πέντε (75) μαθητές/-τριες εντυπωσιάστηκαν με το πόσο θετικοί και καλοί είναι οι άνθρωποι με αναπηρία που γνώρισαν! Έγραψαν: «τα παιδιά ήταν πιο συμπαθητικά από ότι περίμενα», «δεν περίμενα να είναι τόσο καλοί οι άνθρωποι με προβλήματα στο μυαλό», «αυτοί οι άνθρωποι κάνουν ότι μπορούν για να ξεπεράσουν το πρόβλημά τους», «μια κοπελίτσα ήρθε και με πήρε αγκαλιά», «με αιφνιδίασε ο διάχυτος ενθουσιασμός των παιδιών για τις δραστηριότητες και η ζεστή υποδοχή τους», «που ότι δυσκολία κι αν είχε ο καθένας τα κατάφερνε», «είχα άλλη εντύπωση για αυτούς τους ανθρώπους», «δεν ήξερα πως τα παιδιά θα ήταν τόσο ανοιχτά προς εμάς», «μια κοπελίτσα με αιφνιδίασε, δεν μου έκανε κάτι κακό, απλά με αγκάλιασε», «το πόσο εύκολα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα τους και το πόσο αθώα εκφράζονται», «το γεγονός ότι αυτά τα παιδιά είναι πάντα με ένα χαμόγελο το οποίο σου φτιάχνει την διάθεση», «το πόσο θετική αύρα έβγαλαν εκείνοι οι άνθρωποι»!

Εξήντα τρία (63) παιδιά δήλωσαν πως δεν αιφνιδιάστηκαν καθόλου. «Δεν με αιφνιδίασε κάτι γιατί έχω έρθει ξανά σε επαφή με παρόμοιες περιπτώσεις παιδιών», «τίποτα, δεν υπήρχε κάτι διαφορετικό κατά την γνώμη μου», «τίποτα επειδή η μαμά μου είναι φυσικοθεραπεύτρια και είχα ξαναδεί ανθρώπους με αναπηρία» είναι μερικές δηλώσεις τους.

Πενήντα τρία (53) μαθητές/-τριες γενικής εκπαίδευσης, ανέφεραν την σωστή επικοινωνία και συνεργασία με τους νέους με αναπηρία ως κάτι που τους έκανε αίσθηση. Έγραψαν: «ορισμένοι δέθηκαν μαζί μας από την πρώτη στιγμή και μας ζητούσαν να τους βοηθήσουμε», «μετά από λίγο η συνεργασία έγινε εύκολη», «τα παιδιά αυτά μπορούν να επικοινωνήσουν μαζί μας κανονικότατα», «με αιφνιδίασε η μαγεία και η συνεργασία», «που κάποια παιδιά με νοητική στέρηση καταλάβαιναν πολύ γρήγορα», «με παραξένεψε ότι ξέρουν να μιλούν, γιατί εγώ πίστευα πως είναι ανάπηρα και χαζά», «συνεργάστηκα πολύ ωραία με τον Αλέξη Τσουκαλά, έναν νέο ειδικής αγωγής που γυρνούσε από τραπέζι σε τραπέζι για να τους γνωρίσει όλους, «ότι τα παιδιά που είχαν κάποια προβλήματα δούλευαν πολύ καλά».

Τριάντα εφτά (37) παιδιά αιφνιδιάστηκαν από το «διαφορετικό», το «νέο» και το σχολίασαν σε με τους εξής τρόπους: «το περίμενα διαφορετικά», «μου φάνηκε λίγο περίεργα όταν ήρθαμε», «με αιφνιδίασε ότι ήμουν τόσο κοντά με τους ανθρώπους που είχαν προβλήματα», «δεν είχα ξαναδεί ποτέ αυτούς και τους λυπήθηκα», «η κατάσταση των παιδιών, η οποία σε μερικά παιδιά ήταν πιο έντονη, με στεναχώρησε πολύ», «αιφνιδιάστηκα με τον τρόπο που σκέφτονται αυτά τα παιδιά με την λογική τους και τις εκφράσεις τους», «ξαφνιάστηκα με τον ερχομό των παιδιών με νοητική στέρηση στην αίθουσα».

Τριάντα τρία (33) παιδιά εντυπωσιάστηκαν με το πόσο διαφορετική εντύπωση είχαν δημιουργήσει στο μυαλό τους για την αναπηρία και πως οι άνθρωποι χωρίς και με αναπηρία δεν έχουν καμία διαφορά. Έγραψαν: «μπορούν να κάνουν δουλειές όπως οι άλλοι άνθρωποι», «οι τυφλοί και ανάπηροι άνθρωποι που δεν έχουν χέρια μπορούν να ζήσουν κανονικά», «τα άλλα παιδιά ζωγράφιζαν τόσο καλά», «μου φάνηκαν πολύ φυσιολογικοί μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους», «με εντυπωσίασαν οι πολλές ικανότητες που κατέχουν τα παιδιά με ειδικές ανάγκες», «δεν κατάλαβα καμία διαφορά με τα άλλα παιδιά», «το πόσο εύκολη μπορεί να είναι η ζωή», «με αιφνιδίασε ότι τα άτομα που δεν έχουν τα ίδια μέλη του σώματος με εμένα μπορούν να κάνουν τα ίδια πράγματα με εμένα»!

Είκοσι τρία (23) δήλωσαν ότι τους άρεσε το Bocce και δεν το περίμεναν ότι θα παίζανε και θα τα ευχαριστούσε τόσο.

Είκοσι ένας (21) μαθητές/-τριες έγραψαν ότι τους έκανε αίσθηση η εκμάθηση κινητικότητας με το λευκό μπαστούνι: «όταν έκανα την τυφλή με το μπαστούνι ή με τον συνοδό, φοβόμουν μην χτυπήσω», «με αιφνιδίασε το γεγονός ότι πράγματι ήταν πολύ δύσκολο να περπατάς με κλειστά τα μάτια, κάτι που αναμφίβολα δεν περίμενα».

Δεκατέσσερις (14) αντέδρασαν διστακτικά στην αρχή κατά την προσέλευσή τους στο Μουσείο με την στάση τους να αλλάζει ριζικά και στο τέλος να μην θέλουν να φύγουν. Οι μαθητές μας δηλώσαν πόσο τους αιφνιδίασε αυτή η αλλαγή στάσης : «στην αρχή φοβόμουν αλλά μετά πέρασα πολύ ωραία», «στην αρχή φοβόμουν λίγο, όμως όταν άρχισα να συνεργάζομαι με αυτά τα παιδιά κατάλαβα πόσο καλοσυνάτα είναι», «το πόσο ενδιαφέροντα πράγματα κάναμε και μάθαμε», «τίποτα, εκτός λίγο στην αρχή που τους είδα αλλά μετά τους συνήθισα», «φοβήθηκα στην αρχή αλλά όταν τους γνώρισα μου άρεσε πολύ», «νόμιζα πως θα είναι δύσκολο ενώ δεν ήταν», «είχα λίγο άγχος στην αρχή αλλά τίποτα», «περίμενα ότι θα ήταν πολύ πιο δύσκολο να συνυπάρξω με άτομα με ειδικές ανάγκες», «που δεν ένιωσα οίκτο ή λύπη για τα άτομα αυτά όσο περίμενα να νιώσω», «πίστευα ότι δεν θα είναι τόσο ωραία, ήταν πολύ καλύτερα από ότι περίμενα», «μου έκανε εντύπωση ότι στο τέλος μου άρεσε πάρα πολύ».

Έντεκα (11) παιδιά έγραψαν ότι «αιφνιδιάστηκαν από τις ασυνήθιστες δραστηριότητες και την δημιουργική απασχόλησή τους».

Οχτώ (8) παιδιά μόνο εξέφρασαν την έκπληξή τους όταν έμαθαν πόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν αναπηρία. Έγραψαν: «με αιφνιδίασε που υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι με αναπηρία», «το ότι το 15% του πληθυσμού έχει κάποια αναπηρία κι όμως εγώ προσωπικά μόνο μία φορά στη ζωή μου είχα συναντήσει κάποιον με ειδικές ανάγκες», «που είδα για πρώτη φορά τόσα πολλά άτομα με αναπηρία μαζί».

ΤΙ ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΕ;

Oι μαθητές και οι μαθήτριες που μας επισκέφτηκαν ευχαριστήθηκαν με πολλά πράγματα και ήταν πολύ συγκινητικό να ξεφυλλίζεις τις σκέψεις τους.

Εκατόν είκοσι εννιά (129), οι περισσότεροι στο σύνολο των απαντήσεων, χάρηκαν πολύ με την γνωριμία τους με τους νέους με αναπηρία και την μετέπειτα συνεργασία τους. «Έκανα καινούριους φίλους», «που μπόρεσα να γνωρίσω από κοντά άτομα με αναπηρία», «έκανα νέους φίλους με διαφορετικές ανάγκες», «το όμορφο κλίμα που δημιούργησα με όλα τα παιδιά γύρω μου», «που μπόρεσα να συνεννοηθώ και να συνεργαστώ με τέτοια ιδιαίτερα και υπέροχα άτομα, ευχαριστούμε», «που έκανα καινούριες γνωριμίες και συνεργάστηκα ομαδικά, πέρασα τέλεια», «έκανα καινούριους φίλους και τους βοήθησα», «που συνεργαστήκαμε για να φτιάξουμε κάτι που θα θυμόμαστε για πάντα».

Ογδόντα έξι (86) παιδιά ευχαριστήθηκαν την συνολική εμπειρία της διοργάνωσης με τις δραστηριότητες. Έγραψαν: «με ευχαρίστησε το πόσο καλά δούλευαν οι άνθρωποι του Σ.Κ.Ε.Π.», «που είχα την ευκαιρία να λάβω μέρος σε ένα τέτοιο πρόγραμμα», «όλα με ευχαρίστησαν», ««με ευχαρίστησε όλο αυτό το πρόγραμμα που γίνεται με εθελοντικό σκοπό που προσπαθεί να βοηθήσει τα παιδιά με νοητική αναπηρία να συναναστραφούν με τον κόσμο γύρω τους και να αισθανθούν ένα μέρος της κοινωνίας μας», «που είδα πόση προσπάθεια γίνεται για να βοηθηθούν αυτά τα άτομα», «ζωγραφίσαμε, παίξαμε , κάναμε φίλους», «το Σ.Κ.Ε.Π. και οι δραστηριότητες που μας είχαν ετοιμάσει. Ήταν μία τέλεια εμπειρία!».

Πενήντα έξι (56) παιδιά λάτρεψαν το Bocce και τις μεικτές ομάδες που σχημάτισαν δηλώνοντάς το με ενθουσιασμό «Το Bocce, ήταν τέλειο και ελπίζω να ξαναπαίξω!».

Σαράντα πέντε (45) μαθητές/-τριες γενικής εκπαίδευσης σημείωσαν πως η κύρια ευχαρίστησή τους ήταν ότι προσέφεραν χαρά στους συνανθρώπους τους. «Ήταν μία πολύ ωραία εμπειρία και χάρηκα που είδα τα παιδιά να χαίρονται όταν παίζαμε», «πέρασα πολύ ωραία με αυτούς τους ανθρώπους και κατάλαβα ότι και εκείνοι ευχαριστήθηκαν επίσης», «χαίρομαι που αυτοί οι άνθρωποι ήταν χαρούμενοι. Απολαμβάνουν τη ζωή τους!», «με ευχαρίστησε πολύ που τα παιδιά μου ανοίχτηκαν και αφέθηκαν, περάσαμε πολύ καλά και σίγουρα θα ήθελα να το ξανακάνω», «η αγάπη και η ευχαρίστηση των παιδιών όταν καταλάβαιναν ότι νοιάζεσαι πραγματικά», «το γέλιο ενός παππού με Σύνδρομο Down».

Σαράντα έναν (41) προσέθεσαν πως ένιωσαν ότι πραγματικά προσφέρουν μέσα από αυτές τις δραστηριότητες και πως πέρασαν καλά. «Η ευχαρίστηση και η γαλήνη που ένιωσα βοηθώντας αυτά τα άτομα», «ένιωσα πολύ όμορφα και καλύτερος άνθρωπος που βοήθησα αυτά τα παιδιά. Μου άρεσε που τους βοήθησα και ζωγράφισα μαζί τους. Θα το έκανα πολύ ευχαρίστως εθελοντικά στο μέλλον», «η αίσθηση ότι έζησα κάτι το διαφορετικό από τους άλλους ανθρώπους, ότι απέκτησα μία καινούρια εμπειρία».

Τριάντα πέντε (35) απέδωσαν την ευχαρίστηση που ένιωσαν στην όμορφη επικοινωνία με τους νέους φίλους τους. «Η επικοινωνία που είχα με άτομα με ειδικές ανάγκες, ευαισθητοποιήθηκα και χαλάρωσα πολύ, ευχαριστώ!», «ότι κατάφερα να επικοινωνήσω και να περάσω καλά με άτομα με αναπηρία».

Τριάντα δύο (32) πολύ ώριμοι νέοι μας ανέφεραν πως ευχαριστήθηκαν με την συμμετοχή τους γιατί πλέον γνωρίζουν περισσότερα για τους ανθρώπους με αναπηρία και γίνονται σιγά-σιγά ευαισθητοποιημένοι πολίτες. Έγραψαν: «Που γνώρισα τέτοιου είδους ανθρώπους και μπόρεσα να ευαισθητοποιηθώ», «ότι παρόλο τις δυσκολίες τους είχαν όρεξη να κάνουν διάφορες δραστηριότητες ή να επικοινωνήσουν με εμάς», «το γεγονός ότι κάπως μπήκαμε στη θέση μερικών ανθρώπων (όπως τυφλούς) και ότι μάθαμε πως είναι περίπου η ζωή ανθρώπων με κινητική αναπηρία», «το γεγονός ότι γνωρίσαμε καλύτερα ανθρώπους με αναπηρία και καταλάβαμε ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί αλλά ίσοι», «ότι ήρθα σε επαφή με παιδιά με ειδικές ανάγκες που με έκαναν να δυσαρεστηθώ για την κοινωνία που δεν βοηθάει την ένταξη των ατόμων αυτών», «μπήκα στην θέση ατόμων που δεν βλέπουν και θεωρώ ότι κανείς δεν μπορεί σίγουρα να νιώσει όπως εκείνοι».

Δεκαοχτώ (18) επισκέπτες χάρηκαν με τις κατασκευές που δημιούργησαν σε συνεργασία με νέους με αναπηρία. Έφτιαξαν αεροπλανάκια από ξυλάκια και ρολόγια από χάρτινα πιάτα.

Δώδεκα (12) πέρασαν πολύ καλά ζωγραφίζοντας t-shirts και κάνοντας κολλάζ από ανακυκλωμένα υλικά.

Δέκα (10) ανέφεραν πόσο εποικοδομητική ήταν η κινητικότητα με λευκό μπαστούνι ως εμπειρία.

Εννιά (9) θαυμαστές του Παναγιώτη Πιτσίνιαγκα, motivational speaker του Σ.Κ.Ε.Π., ο ίδιος με αναπηρία, αναφέρουν πως χάρηκαν που τον ξανασυνάντησαν και που συζήτησαν μαζί του περί κινητικής αναπηρίας.

Έξι (6) καλλιτεχνικές ψυχές ξετρελάθηκαν με το Μουσείο Βορρέ και την συλλογή έργων τέχνης. «Είδαμε ένα καινούριο στυλ τέχνης», «πήγαμε σε μουσείο με αριστουργήματα», αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Τέσσερις (4) δηλώσαν ως ευχάριστα ξαφνιασμένοι όταν συνειδητοποίησαν, μέσα από το εργαστήρι νοηματικής, ότι μπορούν και επικοινωνούν με την γλώσσα του σώματος όταν υπάρχει δυσκολία στη λεκτική επικοινωνία. «Με ευχαρίστησε που όλοι ξέρουμε νοηματική γλώσσα τελικά!».

Τέσσερα (4) παιδιά δήλωσαν πως δεν τους άρεσε τίποτα.

Τρία (3) είπαν πως: «με ευχαριστεί ότι θα φύγω από εδώ».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ

Συνοψίζοντας

Τα άτομα με αναπηρία, παρόλο που αποτελούν μια μεγάλη κατηγορία του πληθυσμού, λόγω αρνητικών αντιλήψεων και προκαταλήψεων εις βάρος τους, αντιμετωπίζουν συχνά τον κοινωνικό αποκλεισμό, τον στιγματισμό και την αδιαφορία. Αποτελούν μια ομάδα αποκλεισμένων ανθρώπων, ενώ η ίδια η εικόνα του κοινωνικού δυαδισμού, οι «μέσα» και οι «έξω», τους στιγματοποιεί. Οι διακρίσεις και ο αποκλεισμός έχουν τις ρίζες τους στο φόβο και τα στερεότυπα και ενισχύεται από την έλλειψη προσωπικής επαφής με ανθρώπους με αναπηρία.

Στοιχεία ερευνών σε διεθνή κλίμακα, δείχνουν ότι η θετική στάση έναντι της αναπηρίας μπορεί να διαμορφωθεί από πολύ νεαρή ηλικία. Η τακτική αλληλεπίδραση μεταξύ των παιδιών με και χωρίς αναπηρία συμβάλλει στην διαμόρφωση θετικών στάσεων και στην δημιουργία δεσμών μεταξύ των δύο ομάδων. Τα παιδιά των οποίων οι εμπειρίες στο σχολείο προάγουν περισσότερες ευκαιρίες συνύπαρξης, παιχνιδιού και αλληλεπίδρασης και λιγότερες ευκαιρίες να θεωρήσουν τα παιδιά με αναπηρία ως διαφορετικά, αναπτύσσουν πιο θετικές συμπεριφορές απέναντι στους συμμαθητές τους.

Μέσα από τις σχέσεις με τους συνομήλικους, ένα παιδί διαμορφώνει την κοινωνική του ταυτότητα, αφού αναπτύσσει κοινωνικές σχέσεις και μαθαίνει σημαντικές δεξιότητες για την συναισθηματική, κοινωνική, επικοινωνιακή και γνωστική ανάπτυξη του. Σύμφωνα πάντα με έρευνες, τα παιδιά που φοιτούν σε σχολεία ένταξης αναπτύσσουν ενσυναίσθηση, σεβασμό και αποδοχή των ατομικών διαφορών απέναντι σε συμμαθητές τους με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή αναπηρία. Επιπλέον, τους χαρακτηρίζει μεγαλύτερος βαθμός συνειδητοποίησης και υπευθυνότητας για τις ανάγκες των άλλων παιδιών.

Η Παγκόσμια Έκθεση για την Αναπηρία υποστηρίζει, πως σωματεία και οργανισμοί που έχουν ως θέμα την αναπηρία, όπως ο Σ.Κ.Ε.Π., διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στη βελτίωση της δημόσιας κατανόησης σχετικά με την αναπηρία, στην αντιμετώπιση των αρνητικών αντιλήψεων και στην άρση των προκαταλήψεων μέσω προγραμμάτων ενημέρωσης. Το χάσμα στη δημόσια κατανόηση σχετικά με την αναπηρία μπορεί να γεφυρωθεί μέσω της εκπαίδευσης και ενημέρωσης του κοινού.

Τα συμπεράσματα που απορρέουν από τις μαρτυρίες και καταθέσεις των μαθητών, στα πλαίσια του Προγράμματος "ΔΕΣ ΤΟ ΑΛΛΙΩΣ" του Σ.Κ.Ε.Π. συνάδουν με αυτά που προκύπτουν από τις διεθνείς έρευνες. Στα βιωματικά προγράμματα που πραγματοποιήθηκαν από τον Σ.Κ.Ε.Π. συμμετείχαν Μαζί μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και νέοι με αναπηρία. Η εκπαίδευση και η αλληλεπίδραση στα πλαίσια συνδυαστικής παρεμβατικής προσέγγισης (εκπαίδευση - αλληλεπίδραση - βίωμα) δείχνουν ότι διευκολύνουν την αλλαγή στάσης και νοοτροπίας σχετικά με την διαφορετικότητα και την αναπηρία.

Τέλος, αφυπνίζοντας τους μαθητές γενικής αγωγής και κατ’ επέκταση το άμεσο και έμμεσο περιβάλλον τους, δημιουργούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις συνειδητοποίησης του ευρύτερου πληθυσμού, με προσδοκώμενο μελλοντικό αντίκτυπο, να διασφαλιστούν και να αποδοθούν στους ανθρώπους με αναπηρία τα βασικά τους δικαιώματα.

Ο ενημερωμένος μαθητής σήμερα είναι συνειδητοποιημένος & ενεργός πολίτης αύριο!

Τι μας είπαν τα παιδιά!

"Το Διαφορετικό δεν είναι απειλή. Εμπλουτίζει τη ζωή μας!"